معرفی آزمایشگاه جنین شناسی

آزمایشگاه جنین شناسی مرکز بهشتی با دارابودن پیشرفته ترین تجهیزات و همکاری مجربترین متخصصین جنین شناسی و کارشناسان با تجربه امکان انجام کلیه خدمات مربوط به تشکیل جنین و انتقال و فریز را دارا می باشد .

 

خدمات :

ای وی اف:

لقاح آزمایشگاهی (IVF)

از زمان تولد اولین نوزاد با استفاده از روش درمانی IVF در سال 1978، این روش درمانی امید تازه ای برای زوج های نابارور به وجود آورد. IVF یک روش درمان ناباروری است که در طی آن، اسپرم مرد و تخمک زن در خارج از بدن، در محیط آزمایشگاه باهم ترکیب می شوند و پس از لقاح، جنین حاصله به رحم زن منتقل می شود. IVF در موارد ناباروری با علل مختلف کاربرد داد.

میزان موفقیت IVF برای هر انتقال جنین در مراکز درمانی ناباروری براساس شرایط آزمایشگاه جنین شناسی و دقت متخصصین زنان در روند درمان. همچنین وضعیت اسپرم و تخمک و سن زن مورد ارزیابی قرار می گیرد بنابراین این میزان در مراکز مختلف متفاوت می باشد..که در این مرکز حدود 20-25 درصد میباشد.IVFشامل مراحل زیر می باشد:

تحریک تخمک گذاری: با تجویز داروهای محرک تخمک گذاری، در تخمدان های بیمارتعداد زیادی فولیکول حاوی تخمک رشد می کنند. در حالت طبیعی، در هر سیکل قاعدگی تعدادی از فولیکول های تخمدان شروع به رشد  کرده ولی در مسیر رشد، تنها یکی از فولیکول ها به مرحله بلوغ کامل رسیده و در فرآیند تخمک گذاری از تخمدان رها می شود و بقیه در این مسیر تحلیل رفته و از بین می روند، ولی با تجویز داروهای باروری تعداد بیشتری از فولیکول های تخمدان رشد یافته و به بلوغ می رسند و زمینه برای جمع آوری تعداد تخمک بیشتر، فراهم می آید. با افزایش تعداد تخمک های جمع آوری شده، تعداد جنین های حاصل افزایش یافته و در نهایت شانس باروری افزایش می یابد. نوع و مقدار داروهای باروری بستگی به برنامه سیکل و وضعیت بیمار دارد. در اغلب اوقات داروهای تحریک تخمک گذاری در طی یک دوره 10 روزه داده می شود. داروهای تحریک تخمک گذاری معمولاً از روز دوم یا سوم سیکل قاعدگی براساس برنامه درمانی، شروع می شود. و از روز هفتم یا هشتم با استفاده از سونوگرافی سریال فولیکول های بالغ شناسایی می شوند. پس از رسیدن فولیکول ها به مرحله بلوغ، آمپول HCG تزریق می شود. حدوداً 48-36 ساعت بعد از تزریق HCG تخمک گذاری رخ خواهد داد این عمل به تیم تخصصیIVF اجازه می دهد که زمان مناسب آسپیرااسیون تخمک ( عمل پانکچر ) را تعیین کنند.

جمع آوری تخمک ها:

با تحریک تخمک گذاری تخمدان ها بزرگ شده و معمولاً در نزدیکی دیواره واژن قرار می گیرد این امر کمک می کند که پزشک تحت بی هوشی عمومی یا موضعی، از طریق دیواره واژن تخمک ها را از تخمدان جمع آوری مینماید.

تهیه و آماده سازی اسپرم:

صبح روز جمع آوری تخمک ها، مایع منی توسط همسر بیمار تهیه و پس از شستشو و آماده سازی، اسپرم های سالم وبسیار فعال جدا می شوند.

لقاح و رشد جنین در محیط آزمایشگاه:

اسپرم ها و تخمک ها در مجاورت یکدیگر در محیط های کشت جنین در انکوباتور CO2 در دمای 37 درجه سانتی گراد قرار می گیرند تا لقاح صورت گیرد. و جنین ها به

مرحله 8 سلولی برسند.انتقال جنین به داخل رحم: تشکیل جنین و تعداد آن بستگی به تعداد و کیفیت تخمک و اسپرم دارد. بدون توجه به تعداد جنین های تشکیل شده به منظور جلوگیری از حاملگی چندقلویی، با توجه به سن و شرایط بیمار، تعداد استاندارد جنین(یک یا دو عدد) به داخل رحم منتقل می شود و مابقی آنها در صورت مناسب بودن با استفاده از روش ذخیره جنین به وسیله انجماد، ذخیره می شوند تا درصورت نیاز، در سیکل درمانی بعدی استفاده گردد .

 تجویز هورمون پروژسترون: پس از عمل تخمک گیری به منظور آماده سازی رحم برای لانه گزینی و نگه داشتن جنین توسط رحم، هورمون پروژسترون ( قرص، آمپول و شیاف) به بیمار تجویز می شود.معمولاً فرد 3 الی 4 ساعت بعد از عمل تخمک گیری از مرکز درمانی مرخص می شود و توصیه می شود تا روز بعد در منزل استراحت داشته باشند. از انجام فعالیت های سنگین و فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارد خودداری نمایند.مصرف فراوان مایعات توصیه می شود. در صورت درد شدید شکم، احساس اتساع شکم، کاهش حجم ادرار و یا تنگی نفس توصیه می شود که هرچه سریعتر به مرکز درمانی مراجعه شود. در روز انتقال جنین بیمار مجدداً به اتاق عمل مراجعه و بدون بیهوشی تعداد مناسب جنین منتقل می شودو سپس مرخص می شود. توصیه می شود که پس از انتقال جنین در منزل استراحت نسبی داشته باشند و حتی الامکان از توالت فرنگی استفاده شود. از انجام فعالیت های سنگین و ورزش خودداری نمایند ولی فعالیت معمول خود را می تواند انجام دهد. حدود 14 تا 17 روز بعد از عمل انتقال جنین آزمایش خون بارداری انجام می شود و نتیجه به مرکز اطلاع داده می شود.

درصد موفقیت در این روش در بهترین شرایط حدود 40 درصد است .

 

میکرواینجکشن :

Intra cytoplasmic sperm Injection

تکنیک میکرواینجکشن (تزریق اسپرم به داخل سیتوپلاسم تخمک) تحول عمده ای را در درمان ناباروری ایجاد نمود. این تکنیک برای اولین بار در بلژیک در سال 1992برای درمان ناباروری مردان استفاده شد.وموفقیت ناشی از آن موجب گسترش استفاده از این روش گردید مخصوصاً در مواردی که به دلیل تعداد کم اسپرم ها امکان انجام تلقیح اسپرم به داخل رحم (IUI ) و لقاح خارج رحم(IVF ) میسر نبود.به علاوه در مواردی که نتایج لقاح خارج رحمی(IVF) قبلی منفی بوده و یا تکرار درمان  نیز موفقیت آمیز نباشد، استفاده از این روش توصیه می شود.با این روش جنین شناس با استفاده از میکروسکوپی بابزرگنمایی بالا قادر به تمایز اسپرم های طبیعی از غیرطبیعی بوده و پس از بی حرکت کردن اسپرم، به وسیله سوزنی بسیار نازک آن را به داخل تخمک تزریق می نماید. به تعداد زیاد اسپرم برای باردار نمودن تخمک با این روش نیازی نیست و برای هر تخمک یک اسپرم تزریق می گردد.برای انجام این روش بیمار باید داروهای تحریک تخمک گذاری را مطابق برنامه درمانی مصرف نماید. با تجویز  تخمدان رشد یافته و به بلوغ نهایی می رسند و زمینه برای جمع آوری تعداد بیشتر تخمک فراهم می آید. با افزایش تعداد تخمک های جمع آوری شده، تعداد جنین های حاصل افزایش یافته و در نهایت شانس باروری افزایش می یابد. داروهای تحریک تخمک گذاری در پروتکل های مختلفی به بیماران داده می شود که این پروتکل ها براساس سن و وضعیت بیمار متفاوت است. داروها ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با چند دارو استفاده گردد. داروهای تحریک تخمک گذاری معمولاً در اوایل سیکل قاعدگی براساس برنامه درمانی شروع می شوند و در طی سیکل با استفاده از سونوگرافی های واژینال متوالی، فولیکول های بالغ شناسایی و میزان رشد آنها با تعداد تزریق کنترل می شوند.بر اثر تحریک تخمدان هابزرگتر می شوند.برای رسیدگی کامل تخمک و آزاد شدن آنها،آمپولHCG تزریق می شود. حدوداً 48-36 ساعت بعد از تزریق HCG تخمک گذاری رخ خواهد داد. این امر به تیم تخصصی درمان اجازه می دهد که زمان مناسب دریافت تخمک)عمل پانکچر(را تعیین کنند.. پزشک با کمک سونوگرافی  تحت بیهوشی عمومی یا موضعی،  تخمک ها را از تخمدان جمع آوری می نمایند.پزشک با مشاهده تخمدان و فولیکول ها در مانیتور سونوگرافی با استفاده از سوزن تیز از طریق واژن وارد تخمدان می شود و  تخمک ها به وسیله پمپ مکش جمع آوری می شوند. تخمک های جمع آوری شده توسط مجموعه ای از سلول های گرانولوزا پوشیده شده، این سلول ها با کمک آنزیم و با عبور متوالی از پیپت شیشه ای نازک جدا می شوند. تخمک های عاری از این سلول ها زیر میکروسکوپ بررسی شده و در صورت جدا شدن کامل سلول های گرانولوزا و بلوغ کامل تخمک ها، امکان تزریق اسپرم به داخل آن از طریق میکرواینجکشن مهیا می شود. پس از دریافت اسپرم از مرد و آماده نمودن آن برای تزریق، اسپرم مناسب توسط جنین شناس به داخل تخمک تزریق می شود و جهت رشد و تقسیم سلولی به انکوباتور منتقل می شود. پس از تشکیل جنین 8 سلولی و یا در صورت تمایل بیمار یا درخواست پزشک تشکیل بلاستوسیست، به تعداد استاندارد جنین(یک یا دو عدد) به بیمار منتقل می شود که تعداد جنین بستگی به سن زن، کیفیت جنین ها و شرایط رحم دارد. زمان انجام انتقال جنین توسط پرسنل مرکز درمانی یک روز قبل به اطلاع بیمار رسانده می شود.درصد موفقیت در این روش در بهترین مراکز حدود 40درصد است .

 

هچینگ (Hatching) جنین :

ناموفق بودن لقاح خارج از رحم یا IVF می‌تواند مایوس‌کننده باشد که معمولاً به خاطر ناتوانی جنین در لانه‌گزینی رحم رخ می‌دهد. در مورد زنانی که حداقل یک دورۀ ناموفق IVF داشته‌اند، ممکن است متخصص باروری، انجام شیوۀ هچینگ  را برای کمک به لانه‌گزینی جنین پیشنهاد کند. در این مطلب می‌توانید با تکنیک هچینگ و بهبود لانه‌گزینی در روشIVF آشنا شوید.

 

چگونگی انجام روش هچینگ

در روش درمان آی وی اف، پس از بارور کردن تخمک در آزمایشگاه، تقسیم سلولی شروع می‌شود. در مراحل اولیۀ رشد، جنین توسط یک پوشش پروتئینی به نام زوناپلوسیدا احاطه شده است. جنین برای ادامۀ رشد و لانه‌گزینی در دیوارۀ رحم باید از پوشش پروتئینی زوناپلوسیدا خارج شود.

در یک باروری عادی، این لایه به کمک آنزیم‌هایی که از جنین و رحم ترشح می‌شود نازک و امکان چسبیدن جنین به دیوارۀ رحم فراهم می‌شود. در روش IVF، برخی از عوامل مانند سن مادر و سطح بالای FSH در خون مادر ممکن است مانع نازک شدن این پوسته شود و شانس لانه‌گزینی کاهش پیدا می‌کند.

تحقیقات دانشمندان در رابطه با IVF، نشان داده است که جنین‌هایی با پوستۀ زوناپلوسیدای نازک‌تر در لانه‌گزینی موفق‌تر بوده‌اند. به همین دلیل، متخصصان برای بهبود شانس لانه‌گزینی جنین در روش IVF، تکنیک جدیدی را برای نازک کردن مصنوعی این لایه ابداع کرده‌اند. هچینگ، یک روش آزمایشگاهی است که در آن متخصص جنین‌شناسی در زیر میکروسکوپ با استفاده از لیزر ، پوستۀ زوناپلوسیدای جنین را نازک می‌کند تا به لانه‌گزینی او در رحم بعد از انتقال کمک شود. انجام فرایند هچینگ در آزمایشگاه و پیش از انتقال جنین انجام می‌شود .

 

موارد تجویز و میزان موفقیت روش هچینگ

تکنیک هچینگ می‌تواند به زوج‌هایی کمک کند که احتمال دارد جنین‌های آنها انرژی کافی برای پاره کردن پوسته و لانه‌گزینی را نداشته باشد. تکنیک هچینگ معمولاً در شرایط زیر توصیه می‌شود:

• سن بالاتر از ۳۷ سال

• دو دورۀ ناموفق IVF یا بیشتر

• در موارد انتقال جنین منجمد

• پایین بودن کیفیت جنین و رشد آهسته و نامناسب بودن آن

 

 

فریز جنین :

در اثر تجويز داروهاي تحريك تخمك‌گذاري معمولاً از بيمار 10-7 تخمك به‌دست مي‌آيد و در برخي موارد اين تعداد ممكن است به 20 عدد و حتي بيشتر برسد. پس از تلقيح آن‌ها با اسپرم و تشكيل جنين معمولاً 2 -3 جنين به داخل رحم منتقل مي‌شود تا حداقل يكي از آن‌ها در رحم جايگزين و مستقر شود و حاملگي رخ دهد. مابقي جنين‌ها با روش‌ انجماد شیشه ای (Vitrification)  فريز مي‌گردد که می توانند براي سال‌ها در تانك محتوي نيتروژن مايع در دمای 196- درجه سانتي‌گراد نگهداري ‌شوند. اين جنين‌ها در صورت نياز در سيكل‌هاي بعدي ذوب و به رحم بيمار منتقل خواهد شد. در اين موارد ديگر نيازي به تحريك تخمك‌گذاري و انجام عمل جراحي و بيهوشي نيست.

 

 

فریز تخمک :

انجماد شیشه ای تخمک  عبارت است از بدست آوردن تخمک از تخمدان (به روش سونوگرافی واژینال در خانم هایی که ازدواج کرده اند و از طریق لاپاراسکوپی برای دختر خانم هایی که هنوز ازدواج نکرده اند) و انجماد در نیتروژن مایع در دمای 196- درجه سانتي‌گراد. بانک تخمک اين امکان را براي زنان فراهم مي‌کند که بتوانند تخمک خود را ذخيره‌سازي کنند و به کمک روش‌هاي لقاح خارج رحمي صاحب فرزند شوند.تخمک زناني که نيازمند نگهداري تخمک هستند با تکنیک انجماد شیشه ای در نیتروژن مایع در دمای 196- درجه براي مدت زمان طولاني نگهداري مي‌شود.

به چه کسانی توصیه می شود تخمک خود را منجمد کنند؟

1. دختران بالغ و زنان جوانی که دچار سرطان یا بیماری هایی می شوند که نیاز به جراحی هر دو تخمدان، شیمی درمانی یا رادیو تراپی لگنی دارند و مسلما این درمان ها قدرت باروری آنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
2. زنانی که سابقه خانوادگی یائسگی پیش از موعد دارند.
3. زنانی که به هر دلیل نمی توانند یا نمی خواهند در اوایل جوانی بچه دار شوند.با توجه به این که سن در کیفیت تخمک ها موثر است، شاید روزی امکاناتی فراهم شود که خانم های جوان تر تخمک خود را منجمد کنند تا در سال های بعد از آن استفاده کنند.  

  بانک تخمک علاوه بر حفظ قدرت باروری زنان، می تواند منبع قابل اطمینان و در دسترسی به محققین بدهد که از آن برای تحقیقات و تولید سلولهای بنیادی و همانند سازی استفاده شود و به پیشرفت دانش بشری در زمینه بیولوژی تولید مثل کمک شایانی کند. همچنین این فن آوری به محققین اجازه می دهد که بیماری های مختلف را در تخمک بررسی کنند و چه بسا در آینده بتوان تخمک ها را از نظر بیماری های ژنتیکی نیز غربالگری کرد.

 

 

فریز بافت بیضه :

در مواردی که بیوپسی از بافت بیضه به منظور تشخیص آزواسپرمی باشد و همسر فرد هنوز سیکل درمانی برای تحریک تخمک گذاری را آغاز نکرده باشد و بیوپسی از بافت بیضه مثبت باشد، بافت بیضه فریز می شود تا از عمل جراحی دوباره در روز تخمک گیری زن جلوگیری به عمل آید.