آندومتریوز
به معنی وجود غدد آندومتریال و استرومای رحم در بیرون از آندومتر و عضله رحم است. لگن شایع‌ترین محل آندومتریوز است. در این بیماری بافت اندومتر (مخاط رحم) پرکار در بیرون از محل اصلی (رحم) پایه ریزی می‌شود. این بافت در تمام بافت‌های بدن به جزطحال ممکن‌است به وجود آید، ولی رایج ترین محل پدید آمدن آن و در ۵۰ درصد موارد، لگن است که در این قسمت، تخمدان‌ها (حدود ۴۰ درصد موارد) بیش از دیگر اندام‌ها گرفتار اندومتریوز می‌شوند؛ بنابراین همزمان با پریود خانم‌ها این نقاط خونریزی می‌کنند که در نتیجه دشواری‌های فراوانی برای فرد به‌وجود می‌آید. رایج‌ترین عوارض:
درد موقع عادت ماهانه، نازایی و دردهای مزمن لگنیاست.ازنشانه‌هایاندومتریوزدردلگنی، دیسمنوره، دیسپارونی ونازایی است. درمان پزشکی بر پایه حاملگی (پروژستین‌هابه تنهایی یا ترکیب با استروژن‌ها)
یا یائسگی کاذب (مانندآگونیست‌های GnRh یا دانازول) می‌باشد.درمان جراحی دربرگیرنده برداشتن ضایعه یا سوزاندن آن است.
به طورکلی شیوع اندومتریوز مشخص نیست، ولی متخصصین آن را ۱-۱۰ درصد پیش‌بینی می‌کنند. همچنین سن رایج ابتلا به این بیماری بیشتر ۲۵ تا ۴۰سالگی است. اندومتریوز عامل ۵ تا ۳۵ درصد موارد نازایی در زنان است.در اندومتریوز بافت‌های همانند رحم در جاهایی از بدن بیرون از رحم رشد می‌کنند. این بافت‌های نابجا می‌شود به نام تومور خوش‌خیم، گره بافتی یا بافت کاشته‌شده مورد اشاره قرار گیرند.ریسک فاکتورها شروع دوره‌های قاعدگی در سنین پایین‌تر.داشتن قاعدگی‌های شدید.دوره قاعدگی‌های طولانی‌تر از هفت روز.داشتن خویشاوند نزدیک - مانند مادر، خواهر یا خاله‌ای که به این عارضه دچار باشند.عوارض از عوارض این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:به
علت کاشته شدن بافت در لوله‌های رحمی و تنگ شدن آن‌ها نازایی پدید می‌آید.درد شدیدی ایجاد
می‌شود ولی این درد نشانه پایان زندگی شخص بیمار نیست.مشکلات ادراری و اجابت مزاج دامن گیر بیمار می‌شود.چسبندگی احشای لگنی به وجود می‌آید.آندومتریوز پس از جراحی عود می‌کند.وجود بافت کاشته شده روی تخمدان می‌تواند باعث ایجاد کیست‌های بزرگ و توده‌های لگنی به نام آندومتریوما شود.اندومتریوز معمولاً خانم‌های در سنین بین ۱۵ تا ۴۹ سال را درگیر می‌کند، حداقل ۲ 
میلیون نفر در کشور مبتلا به اندومتریوز هستند.» اگر درد قاعدگی در حدی است که درمان‌های معمول ضد درد جواب نمی‌دهد، افراد حتماً باید به پزشک متخصص آندومتریوز مراجعه کنند.
سونوگرافی نیز می‌تواند برای تشخیص به خصوص زمانی که آندومتریوز تخمدان‌ها را درگیر کرده است، مؤثر باشد. اما تشخیص نهایی و قطعی با لاپاراسکوپی است.
منابع دنفورث بیماریهای زنان و مامایی.